Śladami Przeszłości: Opracowane listy uczniów szkół lubelskich. 

Dnia 14 października 1773 roku w Rzeczypospolitej Obojga Narodów powołana została do życia Komisja Edukacji Narodowej. Była to pierwsza w Polsce i w Europie instytucja oświatowa, której charakter działania można porównać do ministerstwa oświaty. Genezy XVIII wiecznej reformy edukacji w Polsce należy szukać w chęci nadania bardziej nowoczesnego i oderwanego od konserwatyzmu, sposobu kształcenia przyszłych pokoleń. W tym miejscu warto wspomnieć,  że przed 1773 rokiem, czyli przed kasatą zakonu dokonaną przez papieża Klemensa XIV, edukacja podstawowa i średnia była przeważnie organizowana przez zakony jezuitów,  istniało więc realne zagrożenie dla dalszej edukacji w Polsce.  Powyższe czynniki stały się impulsem do powołania do życia Komisji Edukacji Narodowej, organu, który położył podwaliny pod współczesną edukację.  W związku z rocznicą 250-lecia powstania Komisji, na stronie Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego będą publikowane opracowane listy uczniów, pochodzące z zachowanych w archiwach spuścizn aktowych jak też opracowania tematyczne.

Sprawdź udostępnione informacje:

GIMNAZJUM WOJEWÓDZKIE LUBELSKIE W LUBLINIE.

W czasach I Rzeczypospolitej edukacja dzieci i młodzieży na szczeblu podstawowym i średnim odbywała się przy parafiach lub zakonach. Nie inaczej było w Lublinie, gdzie już w I połowie XV wieku istniała szkółka parafialna, zlokalizowana przy kolegiacie pw. św. Michała. Po sprowadzeniu Jezuitów do Lublina, powierzono im edukację i pozwolono wybudować kościół (obecnie Katedra) oraz okazałe budynki przeznaczone m.in. na szkołę. Edukacja odbywała się w skrzydle biegnącym wzdłuż ul. Jezuickiej (obecnie Archiwum Państwowe w Lublinie). Taki stan rzeczy przetrwał do 1773 roku, czyli do czasów kasaty zakonu jezuitów i reform Komisji Edukacji Narodowej. Gmachy pojezuickie zostały przejęte pod nową świecką szkołę, która w zależności od podziału administracyjnego nosiła nazwę departamentowej, wydziałowej, wojewódzkiej i dopiero po kongresie wiedeńskim przywracając podział na województwa, szkoła przez dłuższy czas zaczęła nosić nazwę Gimnazjum Wojewódzkie Lubelskie. Kolejna zmiana nastąpiła w 1837 roku, kiedy zniesiono województwa i zastąpiono je guberniami. Rok 1867 jest kluczowy w dziejach szkoły, ponieważ kolejna reforma powołała do życia Lubelskie Gimnazjum Męskie.

W wyniku działalności szkół powstała dokumentacja, która do naszych czasów przetrwała w dobrym stanie i jest przechowywana w Archiwum Państwowym w Lublinie. Z punktu widzenia badacza historii rodzinnej, w zespole Gimnazjum Wojewódzkie Lubelskie można znaleźć szereg materiałów wzbogacających biografię poszczególnych członków rodziny. Zachowane są listy uczniów wraz z ich wynikami w nauce, korespondencja dotycząca uczniów wymieniana między szkołą a różnymi urzędami, świadectwa i wiele innych materiałów.

Zespół składający się z Piotra Glądały, Barbary Niedziałek i Łukasza Mazurka podjął się opracowania list uczniów od 1780 do 1836 roku. W wyniku prac indeksacyjnych udało się opracować bazę liczącą 3400 osób. Do najważniejszych informacji jakie uznaliśmy za stosowne aby umieścić w bazie zaliczyliśmy imię i nazwisko ucznia, miejsce pochodzenia, obecność w danym roku szkolnym, informacje o rodzinie a także pozostałe kluczowe informacje, które zamieszczone zostały w uwagach.

Zobacz więcej

SZKOŁA RZEMIEŚLNICZO-nIEDZIELNA W OPOLU LUBELSKICH W LATACH 1835-1870.

Szkoła rzemieślniczo-niedzielna w Opolu Lubelskim w latach 1835-1870, „Teka Komisji Historycznej PAN w Lublinie”, XI, T. II, Lublin 2005, s. 73-97.

Zobacz więcej

Przykładowe zdjęcia ksiąg:

Archiwum #1
Archiwum #2
Archiwum #3
Archiwum #4
Archiwum #5
Archiwum #6
Iconic One Theme | Powered by Wordpress
Skip to content