Archiwum autora: kp3Jo68D

Szkoła Elementarna i Rzemieślniczo-Niedzielna w Lublinie

przez | 14 grudnia 2023

Po upadku Rzeczpospolitej w 1795 roku, Lubelszczyzna trafiła do zaboru austriackiego. Nowe władze natychmiast przystąpiły do likwidacji wszelkich przejawów polskości, podjęto także walkę z językiem polskim jako elementem najbardziej widocznej odrębności państwowej. Wiele szkół zamknięto lub przemianowano na niższego stopnia. Językiem oficjalnym stał się austriacki, zaś program nauczania był wsteczny i pozbawiony dawnego, oświeceniowego postępu. W 1807 roku powstało Księstwo Warszawskie (1807-18015). Powołano do życia polskie władze państwowe, które przystąpiły do reorganizacji szkolnictwa. Po wygranej wojnie z Austrią, do Księstwa Warszawskiego przyłączono tereny zajęte przez to państwo po trzecim rozbiorze Rzeczypospolitej. Na nowo przyłączonym terenie zaczęła funkcjonować Komisja Dozoru Edukacji, której zadaniem było zreformowanie szkolnictwa. Przywrócono język polski, historię i geografię kraju ojczystego oraz wprowadzono nauczanie języka francuskiego. W Departamencie Lubelskim szkolnictwem miała zarządzać Izba (później Dyrekcja) Edukacyjna, której przewodził Stanisław Kostka Potocki. Szkoły elementarne za jego kierownictwa stały się świeckie, praktyczne i o patriotyczno-obywatelskim charakterze. W wyniku starań departamentowego dozoru szkolnego, który pod kierunkiem księcia Macieja Jabłonowskiego działał na terenie departamentu lubelskiego, już w 1810 roku powstała w Lublinie pierwsza publiczna szkoła elementarna. W tym okresie obok szkoły lubelskiej, na terenie departamentu działało jedynie 10 tego typu szkół, zaś dzięki staraniom dozoru szkolnego, już w kolejnym roku liczba ta wzrosła do 39. Po utworzeniu Królestwa Polskiego (1815-1915) szkolnictwo powierzono nowo powstałej instytucji, Komisji Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Pod kierunkiem Stanisława Kostki-Potockiego następował rozwój szkolnictwa elementarnego, zaś po jego dymisji w 1820 roku, stery przejął Stanisław Grabowski określany mianem wstecznika i klerykała. Za jego kadencji nastąpił faktyczny zanik szkolnictwa elementarnego na wsi, zaś w miastach funkcjonowanie tych szkół było możliwe dzięki wsparciu urzędów municypalnych (miejskich). Do szkoły elementarnej mogła uczęszczać młodzież w wieku 6-15 lat obojga płci, bez względu na narodowość i wyznanie. Uczniowie wywodzili się z niższych klas społecznych tj. chłopskiego i mieszczańskiego. W szkole uczono religii, czytania i pisania w języku polskim, podstawowych zagadnień związanych z arytmetyką oraz posługiwania się takimi jednostkami jak miara i waga oraz obrót pieniądzem. Zdarzało się, że w takiej szkole uczono języka rosyjskiego i łacińskiego oraz przyrody i geografii. Szkołą, w której przekazywano dodatkową wiedzę była m.in. Szkoła Elementarna w Lublinie, która pod kierunkiem Jana Ciepielewskiego osiągała dobre wyniki. W 1833 roku ustawa o szkolnictwie przerzuciła obowiązek nadzoru nad szkołami elementarnymi na proboszczów i dziedziców, zaś utrzymanie szkoły miało odbywać się z dobrowolnych składek ludności zamieszkującą wsie i miasta. Był to poważny krok wymierzony przeciwko szkolnictwu, które z braku odpowiednich funduszy borykało się z coraz większymi problemami. Kolejna ustawa z 1840 roku zrównała szkolnictwo Królestwa Polskiego z bardzo zacofaną oświatą Imperium Rosyjskiego, co doprowadziło do jeszcze większego upadku. Decyzja cara z 1851 roku o braku obowiązku wysyłania dzieci do szkół elementarnych pogłębiła tylko ten stan. Warto przytoczyć w tym kontekście wyliczenia prof. W. Śladkowskiego, który liczbę szkół elementarnych w guberni lubelskiej w 1840 roku określił na 108 i 4975 uczniów zaś w 1860 było już 87 szkół w których uczyło się 4395 uczniów. Po powstaniu styczniowym sytuacja szkół była dość nieciekawa. Warto zaznaczyć że w połowie lat 70tych XIX wieku, w Lublinie funkcjonowało tylko 6 szkół elementarnych. W 1819 roku w Lublinie powstała szkoła rzemieślniczo-niedzielna. Była to pierwsza w Lublinie a druga po warszawskiej szkoła przeznaczona dla terminatorów i uczniów, chcących w przyszłości zostać rzemieślnikami. Siedziba szkoły mieściła się w lokalu Szkoły Elementarnej w Lublinie, zaś nauczycielem był wspomniany wcześniej Jan Ciepielewski. Szkoła posiadała dwie klasy, w których uczyło się między 100-150 uczniów w wieku 8-30 lat. W szkole uczono czytania i pisania, obliczeń rachunkowych, elementy technologii, chemii oraz mechaniki. Na stronie Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego publikujemy zachowane w Archiwum Państwowym w Lublinie spisy uczniów Szkoły Elementarnej i Rzemieślniczo-Niedzielnej w Lublinie. Wierzymy, że odnalezione tam informacje wzbogacą Państwa opracowania rodzinne i dostarczą odpowiednich informacji potwierdzających edukację. Piotr Glądała, Łukasz Mazurek.  

Senior w teatrze życia codziennego

przez | 4 kwietnia 2019

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie realizuje projekt dofinansowany z Funduszy Europejskich „Senior w teatrze życia codziennego” Celem projektu jest podniesienie kompetencji komunikacyjnych, informatycznych oraz osobistych u co najmniej 15 mieszkańców Lublina oraz powiatu lubelskiego w wieku 60+ poprzez udział w cyklu zajęć z zakresu wykorzystania Internetu, nauki języka obcego, historii, zajęć teatralnych i z zakresu kultury fizycznej realizowanych w ramach III misji Uczelni.

Dławichowska Halina

przez | 26 marca 2019

Rocznik 1955. Córka Eugeniusza Szyćko, wykładowcy w Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Obrony Przeciwlotniczej w Koszalinie. Na scenie polskiej genealogii znana od czasu prób założenia Polskiego Towarzystwa Genealogicznego z Arturem Ornatowskim i Stanisławem Pieniążkiem i jeszcze w Błędowie razem z Mieczysławem i Zofią Lewandowskimi. Współpracowała z Adamem i Ewą Kamińskimi z Pomorskiego TG w indeksowaniu parafii kresowych oraz z Leszkiem Ćwiklińskim przy numerowaniu zdjęć setek ksiąg metrykalnych udostępnianych w GenBazie. Na potrzeby Łukasza Bieleckiego z Poznańskiego TG zindeksowała parafię Kazimierz Biskupi do „Poznań Projekt”. Aby realizować swoje kresowe potrzeby i swoją wiedzą dzielić się z Jej podobnymi współzałożyciel Zachodniopomorskie TG. Aby realizować swoje krajowe potrzeby i dzielić się swoim doświadczeniem, zapisała się do Lubelskiego TG.

Lublin św. Agnieszka małżeństwa 1900

przez | 19 marca 2017

l.p. Imię i nazwisko zaślubionych z roku 1900 Nr aktu Nr karty uwagi 1 Aleksander Adamik l.27 z Kalinowszczyzny , Helena Alfreda Mroczkowska l.22 z Kalinowszczyzny 70 92 [z…] – msce zamieszkania 2 Józef Adamczyk l.58 z Lublina,Otolia Madejczyk z Wiernickich l.48 z Kalinowszczyzny 72 92 l.p. jak w księdze metrykalnej 3 Wojciech Boczek l.22 z ul.Lubartowskiej, Dominicela Rytwińska l.21 z ul.Lubartowskiej 20 79 4 Andrzej Bryda l.20 z Rudnika, Maryanna Kurowska l.18 ze Świdnika Dużego 58 79 5 Michał Boguszewski l.21 z Tatar, Marya Magdalena Topyła l.25 z Kalinowszczyzny 77 94 6 Antoni Władysław Waleszyński l.24 z Lublina, Feliksa Julia Radomska l. 19 z Kalinowszczyzny 1 75 7 Franciszek Wójcik l.25 ze Świdnika Małego, Aleksandra Piecha l.21 ze Świdnika M. 21 80 8 Jan Walczak l.31 ze Świdnika D., Maryanna Krzyżanek l.19 ze Świdnika D. 38 84 9 Stanisław Wyczałkowski l.24 z Czwartku, Agata Mitura l.38 z Czwartku 43 85 10 Michał Woźniak l.23 z Lemszczyzny, Józefa Prokop l.18 z Lemszczyzny 50 87 11 Józef Wisłocki l.28 z ul.Lubartowskiej, Helena Radke l.20 z ul.Lubartowskiej 51 87 12 Michał Wójcicki l.23 z Czechowa, Helena Oś l.17 z Czechowa 67 91 13 Ludwik Woźniak l.19 z Rudnika, Agata Jędrzejak l.16 z Rudnika 83 95 14 Józef Gogół l.25 z Czechowa, Katarzyna Tkaczyk l.19 z Czechowa 3 75 15 Jan Galant l.20 z Janowic, Franciszka Staszewska l.16 ze Świdnika D. 15 78 16 Ignacy Gumienniczak l.30 z Tatar, JózefaWawrzyńczyk l.23 z Biskupia 32 82 17 Stanisław Grabowski l.21 z Czwartku, Marianna Bucht l.16 z Czwartku 68 91 18 Feliks Grzygorczyk l.20 ze Świdnika, Feliksa Filozof l.17 ze Świdnika M. 71 92 19 Ignacy Drabik l.28 ze Świdnika D.,Franciszka Roczniowska l.21 z Tatar 76 95 20 Władysław Jęczeń l.29 z ul.Lubartowskiej, Walerya Filipowska l.33 z ul.Lubartowskiej 28 81 21 Michał Żuraw l.26 z Markuszowa, Wiktorya Chamerska l.19 z Czechowa 9 77 22 Henryk Żerdzicki l. 27 z ul. Bonifraterskiej, Sabina Jadwiga Zwolińska l .24 z Lublina 10 77 23 Michał Zając l.21 z Biskupia, Anna Kwaśniak l. 17 z Trześniowa 30 82 24 Kazimierz Stanisław Ziółkowski l. 24 z ul.Lubartowskiej, Maryanna Zatwardnicka l.16 z ul. Lubartowskiej 35 83 25 Stanisław Źróbek l.20 z Kalinowszczyzny, Antonina Leszczczyńska l.19 z Kalinowszczyzny 36 83 26 Stanisław Zwierzchowski l.59 z ul.Bonifraterskiej, Maryanna Danielak l.50 jw 52 87 27 Paweł Zielonka l.58 z Biskupia, Maryanna Sadurska l.39 z Zadębia 79 94 28 Roman Jędrych l.25 ze Świdnika M., Maryanna Suchodoł l.16 z Tatar 6 76 29 Michał Kwiatkowski l.23 z Piask,Helena Wasilewska l.17 z Kalinowszczyzny 24 80 Piaski – dzielnica Lublina 30 Andrzej Kościk l.44 z Bystrzycy, Wiktorya Golec l.35 z Jakubowic 27 81 31 Mateusz Kwaśniak l. 54 z Trześniowa, Maryanna Chmielewska l.34 ze Świdnika M. 29 82 32 Jan Kurek l. 49 ze Świdnika M., Barbara Gołębiowska l.30 z Zadębia 33 83 33 Stanisław Karczmarewicz l.28 z ul.Lubartowskiej, Józefa Struzik l. 26 z ul.Lubartowskiej 57 89 34 Jan Kłysiak l.20 z Lemszczyzny, Maryanna Krusińska l.21 z Lemszczyzny 59 89 35 Jan Kubicki l.29 z Lublina, Maryanna Chobrzyńska l.21 z Kalinowszczyzny 65 91 36 Andrzej Kołtunik l.28 z Zadębia, Antonina Gnypek l.19 z Tatar 81 95 37 Stefan Eugeniusz Kosiorkiewicz l.22 z Piask, Stanisława Paprocka l.19 z Kalinowszczyzny 82 95 38 Paweł Kalinowski l.25 z Biskupia, Anna Cholewa l.18 z Biskupia 84 95 39 Ignacy Krzyżanowski l.24 z Jakubowic, Franciszka Smok l. 16 z Jakubowic 87 t.2 s.6 40 Franciszek Antoni Kozłowski l.29 z Lublina, Antonina Petronela Franaszczuk l.18 z Kalinowszczyzny 89 t.2 s.7 41 Józef Kurowski l.23 z ul.Lubartowskiej, Helena Makowska l.22 z ul.Lubartowskiej 91 t.2 s.8 42 Michał Latała l.27 z Czechowa, Aniela Drzymała l.22 z Czechowa 39 84 43 Andrzej Limek l.23 z Tatar, Zofia Gnypek l.21 z Tatar 54 88 44 Stanisław Mulak l.23 z Tatar, Maryanna Kurowska l. 18 z Tatar 5 76 45 Maciej Mokrzanowski l.28 z Kalinowszczyzny, Feliksa Floryańska l.26 z Kalinowszczyzny 8 76 46 Józef Madej l.26 z Kalinowszczyzny, Petronela Bielecka l. 19 z Kalinowszczyzny 19 79 47 Andrzej Mączka l.23 z Zadębia, Feliksa Parakowska l.19 z Zadębia 23 80 48 Józef Maliszewski l.32 z Piask, Anna Boguszewska l.17 z Tatar 31 82 49 Michał Mrozik l.26 z Rudnika, Katarzyna Choina l.16 z Rudnika 47 86 50 AleksanderMilc l.19 z Tatar, Karolina Kluczyk l.19 z Ponigwody 63 90 51 Józef Malec l.27 z Lublina, Władysława Sawicka Antonina l.20 z Tatar 69 92 52 Feliks Mulak l.20 z Tatar, Jadwiga Ryczek l.28 ze Świdnika Małego 74 93 53 Stanisław Myszak l.39 z Kalinowszczyzny, Barbara Niedziałek l. 28 z Biskupia 78 94 54 Andrzej Małek l.26 z Czwartku, Balbina Zarajczyk l.17 z Kalinowszczyzny 86 t.2 s.5 55 Andrzej Niedziałek l.29 z Biskupia, Maryanna Flis l.18 ze Świdnika Małego 26 81 56 Ignacy Nieznaj l.25 z Łucka, Katarzyna Mrozik l.18 z Rudnika 61 90 57 Władysław Niedoborek l.48 z Kalinowszczyzny, Julianna Miłosierna z Balickich l.38 z Firlejowszczyzny 73 93 58 Walenty Orłowski l.20 z Tatar, Józefa Flis l.22 z Trześniowa 11 77 59 Franciszek Olszewski l.28 ze Świdnika Dużego, Franciszka Szymczak l.16 ze Świdnika D. 13 78 60 Wojciech Olszewski l.26 ze Świdnika D.,Feliksa Gnypek l.27 z Tatar 25 81 61 Edward Ozimek l.18 z Probostwa, Anna Zwierzchowska l.18 z ul.Bonifraterskiej 45 86 62 Andrzej Oleszczuk l.21 ze Świdnika Małego, Józefa Niedziałek l. 17 z Biskupia 88 t.2 s.6 63 Michał Piekarczyk l.20 z Długiego, Maryanna Bicz l.16 ze Świdnika M. 17 79 64 Stanisław Pranagal l.28 ze Świdnika D., Józefa Puszka l.18 ze Świdnika D. 41 85 65 Jan Paszczyk l.27 z Kalinowszczyzny, Maryanna Kołtunik l. 17 z Kalinowszczyzny 40 84 66 Walenty Puszka l.31 z Kalinowszczyzny, Katarzyna Wargulak l.17 z Kalinowszczyzny 42 85 67. Grzegorz Pikul l.28 z jw., Helena Klepka l. 23, z jw. 48 86 68 Jan Podlecki l.22 z Tatar, Katarzyna Stasiewicz l.22 z Tatar 53 88 69 Feliks Prokop l.24 z Lemszczyzny, Józefa Ciota l.23 z Biskupia 55 88 70 Bonifacy Rosicki l.21, z Rudnika, Ewa Olek l.20 z Rudnika 62 90 71 Czesław Rospondowski l.25 z Kalinowszczyzny, Florentyna Wizor l. 20 z Kalinowszczyzny 85… Dowiedz się więcej »